Δικαιοσύνη

Η Κοινωνική Διάσταση της Δικαιοσύνης

www.tsigris.gr

Ο θεσμός της δικαιοσύνης αποτελεί θεμελιώδη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος και δομικό συστατικό του ευρωπαϊκού πολιτικού πολιτισμού. Αποτελεί συμπαραστάτη των αδικημένων, των κοινωνικά αποκλεισμένων, των ασθενών κοινωνικών ομάδων, προστάτη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεματοφύλακα των αρχών του κράτους δικαίου. Επιτελεί σημαντικό κοινωνικό λειτούργημα και συμβάλει καθοριστικά στην κοινωνική συνοχή.

Στο πλαίσιο του θεσμού της πολιτικής αγωγής στην ποινική διαδικασία, παρέχεται στα θύματα εγκληματικών πράξεων η δυνατότητα να αξιώνουν από το δράστη αποζημίωση ή χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης.

Για την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης και εμπορίας προσώπων, η Ελλάδα προχώρησε στην εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος δράσεων. Το πρόγραμμα υπό την επωνυμία «Δράσεις κατά της Εμπορίας Ανθρώπων» -που βασίζεται στο συντονισμό των συναρμόδιων υπουργείων και τη συνεργασία με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις- καλύπτει όλο το φάσμα των δράσεων που αναφέρονται στην παράνομη διακίνηση προσώπων.

Η χώρα μας έχει ήδη λάβει νομοθετική μέριμνα για τα θύματα τρομοκρατικών ενεργειών και έχει θεσμοθετήσει ευεργετήματα όπως η απονομή σύνταξης, εφάπαξ βοηθήματος και αποζημίωσης υλικών ζημιών.

Η νομοθεσία μας προβλέπει και τη λήψη μέτρων για την αποτελεσματική προστασία από πιθανή εκδίκηση ή εκφοβισμό των ουσιωδών μαρτύρων, των προσώπων που βοηθούν στην αποκάλυψη εγκληματικών δραστηριοτήτων ή και των οικείων τους.

Στον Ποινικό μας Κώδικα προβλέπονται θεσμοί που εξυπηρετούν τις ανάγκες της ειδικής πρόληψης και της κοινωνικής επανένταξης των καταδίκων. Ειδικότερα προβλέπονται: 1) η αναστολή εκτέλεσης της ποινής υπό όρους, 2) η μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής σε χρηματική, 3) η καταβολή του ποσού της μετατροπής σε δόσεις, 4) η μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής σε παροχή κοινωφελούς εργασίας, 5) η κατ’ οίκον έκτιση της ποινής και 6) η απόλυση του καταδίκου υπό όρους με ευεργετικό υπολογισμό ημερών εργασίας, που αποτελεί σημαντικό θεσμό κοινωνικής επανένταξης.

Για την απεξάρτηση των τοξικοεξαρτημένων κρατουμένων ιδρύθηκαν δύο Ειδικά Θεραπευτικά Καταστήματα, στον Ελαιώνα Θηβών και στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η νομοθεσία μας απαγορεύει κάθε δυσμενή μεταχείριση που βασίζεται, εκτός άλλων, στην εθνική καταγωγή και στο θρήσκευμα. Συνεπώς, τα όσα προαναφέρθηκαν εφαρμόζονται -χωρίς διάκριση- και στους μετανάστες και στα άτομα που ανήκουν σε θρησκευτικές μειονότητες.

Πρόσφατα αναμορφώθηκε η ποινική νομοθεσία των ανηλίκων και πλέον η παραβατικότητα των νέων αντιμετωπίζεται με μέτρα που στοχεύουν στην πρόληψη και τη φροντίδα για κοινωνική επανένταξη, ενώ ταυτόχρονα περιορίζεται, κατά το δυνατόν, ο εγκλεισμός τους στα καταστήματα κράτησης. Από τα παραπάνω αποδεικνύεται η αταλάντευτη βούληση της Πολιτείας για προώθηση όλων των απαραίτητων αλλαγών και μεταρρυθμίσεων που θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της κοινωνικής αποστολής της δικαιοσύνης και στην περαιτέρω εμβάθυνση των θεσμών του κράτους δικαίου.

Από τα παραπάνω αποδεικνύεται η αταλάντευτη βούληση της Πολιτείας για προώθηση όλων των απαραίτητων αλλαγών και μεταρρυθμίσεων που θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της κοινωνικής αποστολής της δικαιοσύνης και στην περαιτέρω εμβάθυνση των θεσμών του κράτους δικαίου.