Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας
Ο βιασμός είναι ένα από τα ελάχιστα αναφερόμενα στην αστυνομία εγκλήματα (βλ. Τσιγκρής, Α.: «Χωρίς Συναίνεση», Εκδόσεις Σάκκουλα, 1998). Από τους 100 βιασμούς που διαπράττονται στην Ελλάδα, βρέθηκε ότι μόνο οι 6 φτάνουν στη γνώση της αστυνομίας. Από τις 100 υποθέσεις που φτάνουν στη γνώση της αστυνομίας, μόνο μία καταλήγει στο ακροατήριο για να εκδικασθεί. Το τελευταίο ερευνητικό αποτέλεσμα είναι άκρως ενδεικτικό του θεσμοποιημένου σεξισμού που εφαρμόζεται και αναπαράγεται στο πλαίσιο του συστήματος απονομής της ποινικής δικαιοσύνης στις υποθέσεις αυτού του τύπου.
Η έρευνα για το έγκλημα του βιασμού στην Ελλάδα (βλ. Τσιγκρής, Α.: «Βιασμός: Το Αθέατο Έγκλημα», Εκδόσεις Σάκκουλα, 1996) απέδειξε ότι κάθε χρόνο διαπράττονται περίπου 4.500 βιασμοί, από τους οποίους μόνο 270 καταγγέλλονται στην αστυνομία, μόνο 183 καταλήγουν σε σύλληψη κάποιου υπόπτου, μόνο 47 φτάνουν στο ακροατήριο για να εκδικασθούν, μόνο 20 καταλήγουν σε καταδικαστική απόφαση και τελικά μόνο σε λιγότερους από 10 βιαστές επιβάλλεται κάθειρξη, δηλαδή στερητική της ελευθερία ποινή άνω των 5 ετών.
Εντυπωσιακό και άκρως αποκαλυπτικό της συναισθηματικής κατάστασης του θύματος, είναι ότι το 60% των θυμάτων βιώνουν συναισθήματα ενοχής για την επίθεση που δέχθηκαν. Το παραπάνω αποτέλεσμα -αν συνδυαστεί με το 35% των θυμάτων που δήλωσαν ότι θα μπορούσαν να είχαν αποφύγει το βιασμό τους αν είχαν συμπεριφερθεί διαφορετικά- μας οδηγεί στο προφανές συμπέρασμα ότι η μεγάλη πλειοψηφία των θυμάτων αυτο-ενοχοποιούνται αναφορικά με το βιασμό τους. Η αυτο-ενοχοποίηση του θύματος σημαίνει μερική έως και ολοκληρωτική απο-ενοχοποίηση του δράστη και οδηγεί σχεδόν πάντα στη σιωπή.
Η σύνδεση της αρρενωπότητας με την ενεργητικότητα και τη δύναμη και της θηλυκότητας με την παθητικότητα και την υποταγή, έχουν δημιουργήσει μια ευρέως αποδεκτή αντίληψη της σεξουαλικότητας στην οποία ο άνδρας αναμένεται να είναι το ενεργητικό και η γυναίκα το παθητικό υποκείμενο, αναμένεται δηλαδή ο άνδρας να επιχειρεί να ξελογιάσει και να παρασύρει και η γυναίκα να ξελογιάζεται και να παρασύρεται.
Τα άτομα που είναι προσκολλημένα σε διπλά κριτήρια με βάση τα οποία προσδιορίζουν την ανδρική και τη γυναικεία συμπεριφορά, είναι πιθανότερο να εκδηλώσουν βίαιη επιθετικότητα. Οι παραδοσιακές στάσεις και οι συντηρητικές απόψεις, σχετικά με το ρόλο των φύλων, προσφέρουν τη βάση για την αιτιολόγηση των εγκλημάτων βίας με θύματα γυναίκες.
Η έρευνα για το έγκλημα του βιασμού στην Ελλάδα (βλ. Τσιγκρής, Α.: «Βιασμός: Το Αθέατο Έγκλημα», Εκδόσεις Σάκκουλα, 1996) απέδειξε ότι κάθε χρόνο διαπράττονται περίπου 4.500 βιασμοί, από τους οποίους μόνο 270 καταγγέλλονται στην αστυνομία, μόνο 183 καταλήγουν σε σύλληψη κάποιου υπόπτου, μόνο 47 φτάνουν στο ακροατήριο για να εκδικασθούν, μόνο 20 καταλήγουν σε καταδικαστική απόφαση και τελικά μόνο σε λιγότερους από 10 βιαστές επιβάλλεται κάθειρξη, δηλαδή στερητική της ελευθερία ποινή άνω των 5 ετών.
Εντυπωσιακό και άκρως αποκαλυπτικό της συναισθηματικής κατάστασης του θύματος, είναι ότι το 60% των θυμάτων βιώνουν συναισθήματα ενοχής για την επίθεση που δέχθηκαν. Το παραπάνω αποτέλεσμα -αν συνδυαστεί με το 35% των θυμάτων που δήλωσαν ότι θα μπορούσαν να είχαν αποφύγει το βιασμό τους αν είχαν συμπεριφερθεί διαφορετικά- μας οδηγεί στο προφανές συμπέρασμα ότι η μεγάλη πλειοψηφία των θυμάτων αυτο-ενοχοποιούνται αναφορικά με το βιασμό τους. Η αυτο-ενοχοποίηση του θύματος σημαίνει μερική έως και ολοκληρωτική απο-ενοχοποίηση του δράστη και οδηγεί σχεδόν πάντα στη σιωπή.
Η σύνδεση της αρρενωπότητας με την ενεργητικότητα και τη δύναμη και της θηλυκότητας με την παθητικότητα και την υποταγή, έχουν δημιουργήσει μια ευρέως αποδεκτή αντίληψη της σεξουαλικότητας στην οποία ο άνδρας αναμένεται να είναι το ενεργητικό και η γυναίκα το παθητικό υποκείμενο, αναμένεται δηλαδή ο άνδρας να επιχειρεί να ξελογιάσει και να παρασύρει και η γυναίκα να ξελογιάζεται και να παρασύρεται.
Τα άτομα που είναι προσκολλημένα σε διπλά κριτήρια με βάση τα οποία προσδιορίζουν την ανδρική και τη γυναικεία συμπεριφορά, είναι πιθανότερο να εκδηλώσουν βίαιη επιθετικότητα. Οι παραδοσιακές στάσεις και οι συντηρητικές απόψεις, σχετικά με το ρόλο των φύλων, προσφέρουν τη βάση για την αιτιολόγηση των εγκλημάτων βίας με θύματα γυναίκες.
6 σχόλια:
Εμείς οι άνδρες δεν πρέπει να γιορτάζουμε ποτέ;
Κύριε Τσιγκρή, αν αληθεύουν τα στοιχεία που παρουσιάζεται στο κείμενο για τη βία κατά των γυναικών, πραγματικά το ζήτημα είναι πολύ εκτεταμένο και δυστυχώς δεν μιλάει κανένας γι' αυτό.
Κύριε Τσιγκρή, διάβασα πρόσφατα ένα εύστοχο άρθρο σας στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ» για την εγκληματοφοβία των Ελλήνων. Αναρωτιέμαι πώς να μην είναι οι ΄Έλληνες πολίτες οι περισσότερο ανασφαλείς Ευρωπαίοι με αυτή την αύξηση της εγκληματικότητας; Είναι λίγοι 4.500 βιασμοί για την Ελλάδα; Γιατί δεν λαμβάνονται μέτρα για τη βία κατά των γυναικών και για τη μείωση της εγκληματικότητας; Είμαι συχνός αναγνώστης της αρθρογραφίας σας και στον τοπικό τύπο κ. καθηγητά και πιστεύω ότι οι απόψεις σας είναι σωστές.
Κύριε τσιγκρή,
Χαίρομαι πολύ που ένας άντρας μιλάει ανοιχτά για ένα τέτοιο ζήτημα ταμπού στην Ελλάδα.
Βεβαίως εσείς είστε επιστήμονας. Για το λόγο αυτό με τα άρθρα σας μπορείτε να επηρεάζετε την κοινή γνώμη ώστε να αντιμετωπίζει με μεγαλύτερη υπευθυνότητα και ευαισθησία τα ζητήματα αυτά.
Αγαπητή Δανάη, σ' ευχαριστώ για το μήνυμά σου. Πιστεύω ότι είναι ανάγκη να ενωθούν οι φωνές πολλών για να αλλάξουν τα πράγματα, κυρίως σε ζητήματα που αντιμετωπίζονται ακόμη και σήμερα ως ταμπού από την Ελληνική κοινωνία. Έχω, όμως, την αίσθηση ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου και σ' αυτό καθοριστικό ρόλο έχει παίξει η καλύτερη ενημέρωση της κοινής γνώμης.
κυριε τσιγκρη, ειμαι μια κακοποιημενη γυναικα που ντρεπομαι πολυ για οτι μου συνεβει. ψαχνω να βρω καποια βιβλια σας να διαβασω γιατι νοιωθω οτι θα με βοηθησουν κρινοντας απο καποια αρθρα σας που εχω διαβασει αλλα δυστυχως ειναι δυσκολο να τα βρω, και πραγματικα σας ευχαριστω γιατι εστω και απο τα αρθρα σας αυτο που καταλαβα ειναι οτι δεν πρεπει να κατηγορω τον εαυτο μου, μου δωσατε μια ανασα ζωης λεγοντας οτι ειναι αθεατο εγκλημα, ειναι ωραιο συναισθημα -μεσα στα τοσα ασχημα συναισθηματα που νοιωθω ολον αυτο τον καιρο -να νοιωθεις οτι καποιος σε καταλαβαινει τοσο πολυ και ποσο μαλλον οταν ειναι αντρας, διοτι στην εποχη μας ειναι σπανιο για εναν αντρα να δειχνει τετοια ευαισθησια σε τετοιες βαρβαροτητες! και παλι σας ευχαριστω
Δημοσίευση σχολίου